Əmlak vergisi üzrə maliyyə sanksiyaları

posted in: Xəbər | 0

Maliyyə sanksiyası

Maliyyə sanksiyaları vergi hüquqpozmasına görə məsuliyyət tədbiridir və pul şəklində tətbiq edilir. Vergi orqanları tərəfindən qanunvericiliyinin pozulması zamanı vergi ödəyicilərinə tətbiq edilən maliyyə sanksiyaları, habelə faizlərin hesablanması və ödənilməsi qaydası Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinin ümumi hissəsində, Məcəllənin beşinci fəslində verilib. Əmlak vergisi üzrə maliyyə sanksiyaları ayrıca şərh edilmir, çünki bu qaydalar ayrı-ayrı vergi növləri üçün nəzərdə tutulmayıb, ümumidir, hər biri üçün eyni formada mahiyyəti üzrə tətbiq edilir. Əmlak vergisi üzrə maliyyə sanksiyasının hesablanması və tətbiq edilməsi, digər vergi növlərində olduğu kimi, yoxlama nəticəsində müəyyən edilmiş vergi qanunvericiliyinin pozulması faktları üzrə vergi orqanları tərəfindən həyata keçirilir.

Əmlak vergisi üzrə maliyyə sanksiyaları tətbiq edilən halları şərti olaraq aşağıdakı qruplara bölmək olar:

  • vergi bəyannaməsinin təqdim edilməməsi;
  • əmlak vergisinin ödənilməməsi və ya vaxtında ödənilməməsi;
  • əmlak vergisinin aşağı göstərilməsi;
  • təqdim edilmiş vergi bəyannaməsində hesabi və ya metodik səhvlərin müəyyən edilməsi.

Əslində bu bölgü digər vergi növlərinə də aiddir.

Biznes hesabi

Vergi bəyannaməsinin təqdim edilməməsinə görə sanksiya

Maliyyə sanksiyalarının bu növünə rast gəlməmək üçün hesabatları vaxtında vermək lazımdır. Bəzi əmlak vergisi ödəyiciləri vergini özləri hesablamır, vergi orqanlarına hesabat təqdim etmir. Odur ki, bəyannamənin təqdim edilmə vaxtı onlar üçün maraqlı deyil.

Müəssisələr və fərdi sahibkarlar balanslarında olan əsas vəsaitlər üçün əmlak vergisi bəyannaməsini illik, hesabat ilindən sonrakı ilin mart ayının 31-dən gec olmamaqla təqdim edirlər. Əgər son təqdim edilmə tarixi istirahət yaxud bayram gününə düşərsə, hesabatın təqdim edilmə günü növbəti iş günü hesab olunur.

Əmlak vergisi hesabatları vaxtında təqdim edilmədikdə 40 manat maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.

Əmlak vergisinin ödənilməməsi və ya vaxtında ödənilməməsi

Binalara, su və hava nəqliyyatı vasitələrinə görə əmlak vergisinin ödənilməsi bələdiyyələrin tədiyyə ödənişi əsasında ildə iki dəfə bərabər hissələrlə avqustun 15-dək və noyabrın 15-dək ödənilir. 

Müəssisələr və fərdi sahibkarlar əmlak vergisini cari vergi ödəmələri formasında, hər rübün ikinci ayının 15-dən gec olmamaqla ödəyir.

İllik bəyannamələr üzrə vergilər cari vergi ödəmələri nəzərə alınmaqla əmlak vergisi bəyannaməsinin təqdim edilməsi üçün müəyyən edilən tarixədək ödənir.

Ödənilməli cari vergi məbləğləri müəyyən olunmuş müddətdə ödənilmədikdə, hər gecikmiş gün üçün faiz tutulur (VM, maddə 59).

Bütün hallarda ödəməmə həm ödənişin tam icra olunmaması, həm də vergi məbləğinin müddətləri pozmadan, amma natamam ödənilməsi hesab edilir.

Düzgün sənədləşdirilməyən əsas vəsaitlərə görə sanksiyalar

Düzdür, bu hal birbaşa əmlak vergisi ilə bağlı deyil, amma əmlak vergisinin vergitutma bazasına (əsas vəsaitlərə) tətbiq edildiyindən maraq doğurur. Bu barədə taxes.gov.az saytında verilmiş sual-cavabı diqqətinizə çatdırırıq.

Sual: Vergi ödəyicisinin sahibliyində və istifadəsində olan əsas vəsaitlərin Vergi Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş qaydada sənədləşdirilmədən alınmasına görə vergi ödəyicisinə maliyyə sanksiyaları tətbiq edilirmi?

Cavab: Bildiririk ki, vergi ödəyicisinin sahibliyində və istifadəsində olan əsas vəsaitlərin Vergi Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş qaydada sənədləşdirilmədən alınması və ya mədaxil edilməsinə görə Vergi Məcəlləsinin 58.8.2-ci maddəsinə uyğun olaraq maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.

Belə ki, Vergi Məcəlləsinin 58.8.2-ci maddəsinin müddəalarına əsasən malların alışını və ya mədaxilini təsdiq edən müvafiq sənədlər olmadıqda həmin malların alıcısı olan vergi ödəyicisinə təqvim ili ərzində belə hala birinci dəfə yol verdikdə malların dəyərinin 10 faizi, ikinci dəfə yol verdikdə 20 faizi, üç və daha çox dəfə yol verdikdə 40 faizi miqdarında maliyyə sanksiyası tətbiq edilir..

Əmlak vergisinin aşağı göstərilməsi

Əgər vergi ödəyicisi bəyannamədə əmlak vergisini az göstərmişsə, yaxud hesabat təqdim etmədən yayındırmışa, ona büdcəyə çatmayan vergi məbləğinin 50%-i miqdarında əmlak vergisi üzrə maliyyə sanksiyası tətbiq olunur (kameral yoxlama zamanı hesablanan əlavə məbləğ istisnadır) (VM, maddə 58.1).

Maliyyə sanksiyasına əlavə olaraq yoxlama zamanı aşkar edilmiş əlavə vergi öhdəliyinə Məcəllə ilə müəyyən edilmiş ödəniş müddəti başa çatdıqdan sonra cərimə də hesablanır.

Əgər əmlak vergisi ödəyicisinin büdcəyə borcu varsa, o zaman ödəmə məbləğindən ilk növbədə vergi borcu, sonra maliyyə sanksiyaları, sonda isə cərimə ödənilir.

Azaldılmış vergi məbləğinə görə digər vergi növləri üzrə maliyyə sanksiyalarının tətbiqinə nümunələr burada verilib.