Xərclər – məhsul, iş və xidmətlərin istehsalında istifadə olunan resurların alınması üçün çəkilən xərclərin pul formasında əks etdrilməsidir.
Məsrəflər – resursların azalması (faktiki istifadəsi) və ya müəssisənin borc öhdəliklərinin artması.
İstehsal prosesi müəssisələrin fəaliyyətinin başlıca istiqamətini təşkil edir. Bu prosesin həyata keçirilməsi icrası ilə əlaqədar olaraq müəssisə özünün sərəncamında olan material, əmək və maliyyə ehtiyatlarını sərf edir, hazırlanmış məhsulun (işin, xidmətin) maya dəyərini formalaşdırır. İstehsal məsrəflərinin tərkibi və məhsulun, işin, xidmətin maya dəyəri AR Vergi Məcəlləsinin müddəalarına əsasən müəyyən olunur.
Məhsul istehsalına sərf edilən bütün məsrəflərin yekunu onun maya dəyərini təşkil edir. İstehsalın faydalılıq əmsalını müəyyən edən göstərici olaraq maya dəyəri göstəricisi ilə müəssisədə məhsul istehsalı və satışına çəkilmiş məsrəflər müəyyənləşdirilir. Yəni məhsul maya dəyəri onun istehsalı və satışına sərf olunan məsrəflərin cəmini təşkil edir.
Bazar iqtisadiyyatına keçid dövründə məhsulun maya dəyəri müəssisənin təsərrüfat-maliyyə fəaliyyətində ən vacib göstərici hesab olunur. Onun düzgün hesablanması və uçotu müəssisənin gəlirliliyinin daha da artmasına, iqtisadi və sosial inkişafının sürətlənməsinə şərait yaradır..
Odur ki, hazırki, şəraitdə istehsala məsrəflərin uçotu və məhsulun maya dəyərikorkulyasiya əməliyyatlarının yüksək səviyyədə təşkil olunması böyük əhəmiyyətə malikdir.