Mühasibat uçotunun predmeti və metodu
Müəssisənin və ya fiziki şəxsin təsərrüfat fəaliyyəti mühasibat uçotunun predmeti hesab olunur. Hansı ki, aşağıdakı iqtisadi vasitələrlə həyata keçirilir:
- əsas vəsaitlər;
- qeyri-maddi aktivlər;
- dövriyyə vəsaitləri;
- pul vəsaitləri;
- ödəniş vəsaitləri;
- mücərrəd vəsaitlər.
Əsas vəsaitlər
– Bu vəsaitlər müəssisənin uzunmüddətli iqtisadi fəaliyyətində iştirak edir. Öz formasını qoruyub saxlayır və istehsal olunan məhsulun maya dəyərinə qismən (amortizasiya ödənişləri şəklində) daxil edilir.
Qeyri-maddi aktivlər
– Bunlara patentlər, müəssisənin sirləri, lisenziyalar, ticarət markaları və s. aiddir.
Dövriyyə vəsaitləri
– İstehsal prosesində elə də çox vaxt ərzində istifadə olunmur. (təxminən bir istehsal dövrü). Dövriyyə vəsaitlərinə xammal, materiallar, alınmış yarımfabrikatlar, elektrik enerjisi, yanacaq, qablaşdırma qutuları aiddir.
Pul vəsaitləri
– Bunlar müəssisənin kassasında, cari hesabda və xüsusi bank hesablarında olan pullardır.
Ödəniş vəsaitləri
– Bu debitor borclarıdır.
Mücərrəd vəsaitlər
– Bu məbləğlər, vergi və yığımlar şəklində ödənilir. Həmin pullar şəxsi vəsaitlər, eləcə də istiqraz mənbələrinin yardımı ilə formalaşır.
TELEGRAM KANALIMIZA ÜZV OLUN
Mühasibat uçotunun metodu
– Bunlar o üsullar və elementlərdir ki, onların köməyi ilə mühasibat uçotu aparılır. Mühasibat uçotunun elementləri və metodları:
- hesablar;
- ikili qeydiyyat;
- sənədlər;
- inventarlaşdırma;
- qiymətləndirmə və kalkulyasiya;
- mühasibat balansı;
Hesab
– Bu uçot alətidir. İqtisadi vəsaitlər və əməliyyatların qruplaşdırılması və kodlaşdırılması üçün bir vasitədir.
Hesabların korrespondensiyası
– Bu, hesabların qarşılıqlı əlaqəsidir.
İkili qeydiyyat
– Bu, iqtisadi əməliyyatların bir hesabda debetə, digər hesabda isə kreditə görə qeydə alınmasıdır.
Sənədlər
– Bu, uçot sənədlərində müəssisənin iqtisadi fəaliyyətinin tam və fasiləsiz şəkildə əks olunmasıdır.
İnventarlaşdırma
– Bu müəyyən bir tarixdə mal-maddi dəyərlərin, pul vəsaitlərinin və maliyyə öhdəliklərinin faktiki mövcudluğunun yoxlanılmasıdır.
Qiymət
– Dəyərin pul ölçüsündə qiymətləndirilməsi.
Kalkulyasiya
– Bu, məhsul istehsalına çəkilən xərcin müəyyən edilməsidir. Buna məhsula çəkilən xərclər daxil edilir.
Mühasibat balansı
– Bu, iqtisadi vəsaitlərin ümumiləşdirilməsi, müəyyən tarix üçün onun mənbələrinin qruplaşdırılmasından ötrü olan bir üsuldur. Sol hissə – balansın aktivi, sağ tərəf isə balansın passividir. Mühasibat balansının aktiv və passivlərinin yekunu bir-birinə müvafiq gəlməlidir.
Keçidə daxil olaraq XƏBƏRLƏRƏ ABUNƏ OLUN.
