Yazının əvvəlki hissəsi ilə buradan tanış olmaq olar.
İşəgötürənin Əmək Məcəlləsinin 118, 119, 120 və 121-ci maddələrinə uyğun olaraq məzuniyyət hüququna sahib olan işçilərin əmək müqaviləsinə xitam verərkən onların əsas deyil, ümumi əmək məzuniyyətinə görə kompensasiya ödəməsi mümkündür. Əmək Məcəlləsi fiziki şəxslərin əmək hüquqlarının və bu hüquqların həyata keçirilməsini təmin edən qaydaların minimum normalarını müəyyən edir. Bu baxımdan, əlavə olaraq ümumi məzuniyyətə görə kompensasiyanın ödənilməsində heç bir problem yoxdur. Əsas sual ondan ibarətdir ki, Əmək Məcəlləsinin müvafiq maddəsi ilə, məsələn, 56 gün məzuniyyət hüququ olan müəllimin əmək müqaviləsinə xitam verilərkən 30 gün üçün məzuniyyətə görə kompensasiyanın verilməsi qanunvericiliyin tələblərinə zidd hesab edilirmi?
Qeyd etdiyim kimi, Əmək Məcəlləsinin 114-cü maddəsinə görə, əsas məzuniyyət müvafiq vəzifə kateqoriyasına əsasən 21 və 30 təqvim günü müddətinə olan məzuniyyətdir. Əmək Məcəlləsinin müvafiq maddələrində müəyyən olunmuş məzuniyyət isə onların əsas məzuniyyəti deyil, əmək məzuniyyətinin müddətidir. Bu baxımdan, həmin şəxslərin əmək müqaviləsinə xitam verilərkən işəgötürən həmin maddədə müəyyən olunmuş əmək məzuniyyətinin müddəti qədər (35, 42, 46, 56) kompensasiya verə bilər. Lakin həmin günlərə görə deyil, əsas məzuniyyət günlərinə (21 və 30) görə kompensasiya ödəyərsə, bu, qanunvericiliyin tələblərinə zidd hesab edilməyəcək.
Həmçinin, qeyd edək ki, Əmək Məcəlləsinin 143-cü maddəsinə əsasən, müvafiq iş ilinin (illərinin) məzuniyyətindən istifadə etməmiş işçi ilə əmək müqaviləsinə xitam verilərkən işçinin arzusu ilə həmin iş ili (illəri) üçün ona məzuniyyət verilir və işdənçıxma tarixi məzuniyyətin son günü hesab edilir. İşçi bu maddədə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada məzuniyyətdən istifadə etmək istəmədikdə ona Məcəllənin 144-cü maddəsinin 2-ci hissəsinə əsasən əmək müqaviləsinə xitam verilməsinin səbəbindən və əsasından asılı olmayaraq, işdən çıxan günədək hər hansı şərt və ya məhdudiyyət qoyulmadan istifadə etmədiyi bütün iş illərinin əsas məzuniyyətlərinə görə pul əvəzi ödənilməlidir.
İşçinin əmək müqaviləsinə xitam verilərkən müvafiq iş ili üçün işçi arzusu ilə ona Məcəllənin 118, 119, 120 və ya 121-ci maddələrində müəyyən olunmuş məzuniyyət hüququndan istifadə edə bilər. Bu halda o, maddədə müəyyən olunmuş əmək məzuniyyətinin hüquq yaranmış hissəsindən tam formada istifadə edə bilər. İşçi bu hüququndan istifadə etmək istəmədikdə isə Məcəllənin 114-cü maddəsi üzrə müəyyən edilmiş əsas məzuniyyətə (21 və 30 təqvim günü) görə pul əvəzinin ödənilməsi qanunvericiliyin tələblərinə uyğundur.
Sual doğuran məqamlardan biri də elektron informasiya sisteminin (ƏMAS) məzuniyyət hissəsində Əmək Məcəlləsinin 118, 119, 120 və 121-ci maddələrinə uyğun olaraq işçi kateqoriyasını seçdikdə 4.27 xanasında maddə üzrə müəyyən olunmuş məzuniyyətin əsas məzuniyyət kimi öz əksini tapmasıdır. Düşünürəm ki, bu, sistemin texniki xətasıdır. Müvafiq düzəliş edilərək həmin hissəyə əsas məzuniyyət deyil, əmək məzuniyyəti olaraq qeyd edilməsi məqsədəmüvafiq hesab edilərdi. Əks halda, hesab edirəm ki, bu, mübahisələrə yol aça bilər.
Mənbə: vergiler.az
