Rəqəmsal iqtisadiyyat mühasibat uçotunda (III hissə)

posted in: Xəbər | 0
birbank biznes

Rəqəmsal iqtisadiyyat mühasibat uçotunda (III hissə)

II hissəyə nəzər yetirin

Bu gün mühasibat uçotu hər bir təşkilat tərəfindən həyata keçirilir və mühasibin vəzifələrinin siyahısı daha çox istənilən bir konkret firmadan asılı olur. Mühasib geniş çeşidli vəzifələrə malikdir, xüsusilə də ilkin sənədlərin tərtib edilməsi, onun etibarlılığına nəzarət, hesablama emalına hazırlıq onun üzərinə düşür, həmçinin maliyyə intizamına riayət olunmasına və resurslardan səmərəli istifadə edilməsinə yönəlmiş tədbirlərin işlənib hazırlanmasında iştirak edir.

Həmçinin, mühasib işçilərin əməkhaqlarının hesablanması, mülki müqavilələr və fərdi mənfəət vergisi üzrə ödənişlər, vergi və idarəetmə uçotunun aparılması üçün məsuliyyət daşıyır, vergi hesabatını fondlara və vergi müfəttişliyinə verir və vergi ödənişlərini minimuma endirir. Digər məsələlərlə yanaşı, mühasib çox vaxt vəzifə təlimatlarında göstərilməyən vəzifələri də yerinə yetirir, bəzən iş yerinə qənaət etmək məqsədilə digər mühasiblərin işini də ona həvalə edirlər. Bundan əlavə, mühasib mühasibat hesabatlarının daxili və xarici istifadəçilərinin müqayisə edilə bilən və etibarlı mühasibat məlumatları ilə təmin edilməlidir.

Hesab edilir ki, mühasibat uçotu və vergi uçotunun aparılmasını tam avtomatlaşdırmaq imkanı tezliklə yaranacaq ki, bu da mühasibi yuxarıda qeyd edilən işlərin bir hissəsindən azad edəcək. Lakin müəssisənin maliyyə vəziyyətinin təhlili hələ də müstəqil aparılmalı olacaq, lakin o zaman buna daha çox vaxt sərf olunacaq və təhlilin nəticələrinin keyfiyyəti daha yüksək olacaq.

Son illər ərzində mühasib peşəsi əmək bazarında ən çox tələb olunan peşələrdən biri olaraq qalır. Son zamanlar peşəkarlıq səviyyəsini artırmaq istəyən mühasiblərin sayı durmadan artır. Bu isə elə peşənin gələcəyidir – mühasiblərin aşağı ixtisas səviyyəsindən daha yüksək səviyyələrə keçməsidir ki, bu da peşənin inkişafının müsbət təmayülüdür.

Mühasibin peşə fəaliyyətinin məqsədi, elan edilmiş, “Mühasibat uçotu haqqında” qanun peşənin standart redaksiyasında mövcud olan standarta müvafiq gəlir. Söhbət yalnız maliyyə uçotunun tənzimlənməsindən və maliyyə hesabatlarının formalaşdırılmasından gedir. Bu real mühasibin heç də bütün funksiyaları deyildir. Mühasib, ilk növbədə, uçot siyasətini formalaşdırmaqla və yeni vəzifələr qoymaqla yanaşı, müxtəlif səbəblər üzrə idarəetmə qərarlarının informasiya təminatı ilə də məşğul olan dərin bir analitik olmalıdır. Bu hədəfi fərqli şəkildə formalaşdırmaq daha doğru olardı, məsələn “maraqlı istifadəçilərin iqtisadi qərarlar qəbul etmələri üçün zəruri olan mühasibat, nəzarət və analitik məlumatların formalaşdırılması”.

“Rəqəmsal iqtisadiyyat”, “bilik iqtisadiyyatı” şəraitində mühasib və auditorun imkanları genişlənir, bu zaman həmin mütəxəssislərə zəruri olan səlahiyyətlərin dairəsi artır. İşəgötürənlərin ehtiyacları mühasiblərin hazırlığının mühasibat uçotu, təhlil və auditin aktual məsələlərinin həllinə yönəldilməsinin gücləndirilməsinin zəruriliyini şərtləndirir. Bunun üçün ali təhsil müəssisələrinin təhsil proqramlarının və peşə standartlarının uyğunlaşdırılması ilə yanaşı, tədris prosesində iqtisad elminin son nailiyyətlərindən istifadə, sistematik ixtisasartırma, eləcə də peşə etikası normalarına qüsursuz riayət etmək lazımdır.


Print Friendly, PDF & Email