Pullar – mahiyyəti, funksiyaları və növləri (IV hissə)

posted in: Xəbər | 0
birbank biznes

vergi güzəştləriPullar – mahiyyəti, funksiyaları və növləri (IV hissə)

III hissəyə nəzər yetirmək üçün keçidə daxil olun

Pul – universal ekvivalent olaraq xidmət edən xüsusi bir əmtəədir.

Pul dövriyyəsinin ortaya çıxması.

Pul axını formaları

Əmtəə pulları

Uzun zaman çox nadir və bahalı əmtəələr pul rolunu oynayıb: mal-qara, balıqqulağı, çay, tütün, düyü, duz, balıq, dəri.

Əlaqələrin beynəlmiləlləşməsi bəşəriyyəti nəcib metallara – qızıl və gümüşdən istifadəsinə gətirib, çıxardı.

Qiymətli metallar ona görə seçilmişdi ki:

  • onlar öz dəyərlərini uzun müddət qoruyub saxlaya bilirdi;
  • onlar öz keyfiyyətinə görə bircinsli idilər;
  • bölünə bilir və yüksək dəyərə malik idilər (onların hasilatı və emalı çox çətin olduğundan).

Qızıl və gümüş minilliklər ərzində pul funksiyasını yerinə yetirib. Qiymətli metallar pul statusundan 20-ci əsrin 70-ci illərinin ortalarında qızılın demonetizasiya baş verdikdən sonra məhrum edildi – qızıl və digər qiymətli metallar kağız və kredit pullarla əvəzləndi.

Pullar öz inkişafında bir neçə maddi daşıyıcı formasından keçdi:

Əmtəə, metal pullar – həqiqi və yaxud tamdəyərli pullar.

Həqiqi pulllar nominal dəyəri onların istehsal edildiyi metalın həqiqi dəyərinə uyğun gələn puldur (mis, gümüş, qızıl)

Sikkə müəyyən edilmiş fərqli xüsusiyyətlərə malik idi (zahiri görünüş, çəki tutumu).

Həqiqi pul əvəzediciləri (tam dəyərli olmayan) nominal dəyəri real dəyərdən yüksək olan, yəni, onların istehsalına sərf olunan əmək dəyərindən yüksək olan puldur. Onlara aiddir:

– metal dəyər əlamətləri – solmuş qızıl sikkə, ucuz metaldan (mis, alüminium) hazırlanmış kiçik sikkə;

– kağız dəyəri əlamətləri – kağızdan hazırlanmışdır. Bu kağız pul və kredit puludur.

Kağız pulları buraxmaq hüququ dövlətə məxsusdur.

Buraxılmış pulun nominal dəyəri ilə buraxılış dəyəri arasındakı fərq xəzinənin emissiya gəlirlərini təşkil edir. Kağız pulların mahiyyəti ondan ibarətdir ki, onlar büdcə kəsrini ödəmək üçün buraxılır və dövlət tərəfindən onlara məcburi kurs verilir. Kağız pul metal pula dəyişdirilə bilməz.

Kağız pulların iqtisadi təbiəti:
  • onlar heç də həmişə dayanıqlı deyil (onlar öz kursunu daim fiksasiya edə bilmir);
  • onların buraxılması pul dövriyyəsinə olan ehtiyacla heç vaxt tənzimlənmir;
  • artıq pulun dövriyyədən çıxarılmasının obyektiv mexanizmi yoxdur.

Kağız pulların dəyərsizləşməsi artıq buraxılışı, hökumətə etimadın azalması, ölkənin əlverişsiz ödəniş balansı ilə bağlıdır.


V hissəyə nəzər yetirmək üçün keçidə daxil olun


TELEGRAM KANALIMIZA ÜZV OLUN


Ən son mühasibat xəbərlərini qaçırmaq istəmirsinizsə, bu linkə daxil olaraq XƏBƏRLƏRƏ ABUNƏ OLUN

Mühasibat, Audit və Kadr Xidmətləri üçün linkə daxil olun

Mühasibat sahəsində ən son iş elanları və xəbərlərini izləmək üçün linkə daxil olaraq qrupumuza üzv olun

Print Friendly, PDF & Email