Pullar – mahiyyəti, funksiyaları və növləri (I hissə)
Pul – universal ekvivalent olaraq xidmət edən xüsusi bir əmtəədir.
Pul dövriyyəsinin ortaya çıxması.
Mal artıqlığı yarandığı zaman əmtəə dövriyyəsinin inkişafı prosesində kortəbii şəkildə yaranmışdır. Əvvəlcə istehsal olunan malların həcmi nisbətən kiçik idi və tayfalar arasında mal mübadiləsi təsadüfi xarakter daşıyırdı (istehsal olunan bütün mallar istehlak olunurdu) və təbii formada həyata keçirilirdi. Tədricən istehsal həcmi artırdı və artıq məhsullar ortaya çıxmağa başladı. Mübadilə daimi və kütləvi xarakter almağa başladı. Xüsusi dövriyyə vasitəsinə ehtiyac yaranmışdı ki, onun köməyi ilə bir məhsulu tez və minimal xərclərlə başqa əmtəəyə dəyişmək mümkün idi. Pul belə bir dövriyyə vasitəsinə çevrildi (Pulların ilk funksiyası – pul dövriyyə vasitəsi kimi).
Pulun əsas xüsusiyyəti mütləq likvidlikdir.
Likvidlik – bu, istənilən hər hansı bir aktivin nağd pula nə qədər tez dəyişdirilə biləcəyi ölçüsüdür.
Pul sistemi pul olmadan mövcud ola bilməz. O, bu və ya digər cəmiyyətdə qurulan bütün pul münasibətlərini əhatə edir.
Pul münasibətləri sistemində üç alt sistem fərqlənir:
- funksional;
- iqtisadi;
- pul axını formasında.
Funksional alt sistem
Pul – bu, indiki zamanda cəmiyyətin təsərrüfat həyatında iştirak edən əmtəə resurslarının dəyərlərini ifadə edən vasitə, əmtəə münasibətlərinin bu səviyyəsinə uyğun olan formalarda dəyərlərin universal təcəssümüdür. Bu anlayış dünya elmində qəbul edilmiş pula yanaşmaya daha çox uyğun olan dəyər anlayışı üzərində qurulubdur.
Başqa bir tərifdə, pul iki xüsusiyyətə malik olan tamamilə likvid mübadilə vasitəsidir:
- istənilən digər məhsula mübadilə edilir;
- istənilən digər malın qiymətini ölçür (bu funksiya qiymətdə və həmin qiymətin miqyasında ifadə olunur);
Pulların mahiyyəti beş funksiyada açıqlanır:
- Qiymət tədbirləri
- Dövriyyə vasitələri
- Ödəniş vasitəsi
- Əmanət və yığım vasitəsi
- Dünya pulu
TELEGRAM KANALIMIZA ÜZV OLUN
Ən son mühasibat xəbərlərini qaçırmaq istəmirsinizsə, bu linkə daxil olaraq XƏBƏRLƏRƏ ABUNƏ OLUN.
Mühasibat, Audit və Kadr Xidmətləri üçün linkə daxil olun.
Mühasibat sahəsində ən son iş elanları və xəbərlərini izləmək üçün linkə daxil olaraq qrupumuza üzv olun
