Fondlara ödəniş edən vergi ödəyicilərinə güzəşt olunur
Vergi Məcəlləsinə edilən dəyişikliklə son illərdə yaradılan YAŞAT Fondu, koronavirusla Mübarizəyə Dəstək Fondu və digər bu kimi fondlara köçürmə edən vergi ödəyiciləri üçün güzəştlər nəzərdə tutulub. Mövzunun mühasibatla bağlı aspektlərini mühasib İlkin Lələyev şərh edir.
Vergi Məcəlləsinin 106.1.18-ci maddəsinə əsasən, paylarının (səhmlərinin) 51 və daha artıq faizi birbaşa və ya dolayısı ilə dövlətə məxsus olan hüquqi şəxslər və dövlətin adından yaradılan publik hüquqi şəxslər istisna olmaqla, vergi ödəyicisinin hesabat ilinin mənfəətinin 10 faizindən çox olmayan hissəsinin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən edilən meyarlara cavab verən elm, təhsil, səhiyyə, idman və mədəniyyət sahəsində fəaliyyət göstərən müəssisə, idarə və təşkilatlara köçürülən hissəsi – 2019-cu il 1 yanvar tarixdən 10 il müddətinə, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən ictimai və sosial məqsədlər üçün yaradılmış fondlara köçürülən hissəsi üzrə isə – 2021-ci il 1 yanvar tarixdən 8 il müddətinə vergidən azaddır. Bu maddənin müddəaları yalnız nağdsız ödənişlərə tətbiq edilir.
Vergi Məcəlləsinin 106.1.18-ci maddəsinə edilmiş əlavəyə əsasən, 2021-ci ilin 1 yanvar tarixindən 8 il müddətinədək müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən ictimai və sosial məqsədlər üçün yaradılmış fondlara ödənilmiş vəsaitlərin həmin hesabat ili üzrə əldə edilmiş mənfəətin 10 faizindən çox olmayan hissəsi qədər mənfəətdən azaldılmasına yol veriləcəkdir.
Vergi Məcəlləsinə edilən dəyişikliklərin tətbiqi tarixi ilə bağlı nələrə diqqət yetirilməlidir?
Misal: Vergi ödəyicisi 2021-ci il ərzində YAŞAT Fonduna 1.000 manat vəsaiti nağdsız qaydada köçürmə edib. Həmin il ərzində ödəyicinin vergiyə cəlb edilən mənfəətinin həcmi 5.000 manat olub. Bu məbləğin 10 faizindən çox olmayan hissəsinin qədər mənfəət vergisindən azad olduğunu nəzərə alsaq:
5.000 x 10% = 500 manat
Deməli, həmin vergi ödəyicisinə 500 manat məbləğində mənfəətdən azadolma tətbiq ediləcəkdir. Bu halda Mənfəət vergisi 900 manat təşkil edəcək:
5.000-500 = 4.500
4.500 x 20% = 900 manat.
Qeyd edək ki, sözügedən fondlara ödənişlər gəlirdən çıxılan xərclərə aid edilmir, mənfəət vergisinə cəlb edilən məbləği azaldır.
Mənbə: vergiler.az
İqtisadiyyat Nazirliyinin Kollegiyasının qərarı ilə “Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər arasında bağlanmış ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında beynəlxalq müqavilələrin inzibatçılığı Qaydaları”nın və müvafiq sənədlərin doldurulması qaydalarının təsdiq edilməsi haqqında” 2017-ci il 12 iyun tarixli Qərarında dəyişiklik edilib.
Vergi Məcəlləsinə edilmiş dəyişikliklər 1 yanvar 2022-ci ildən qüvvəyə minsə də, dəyişikliyə əlavə edilən keçid müddəalarına əsasən, bəzi maddələrin tətbiqi tarixi fərqlidir. Mövzunu vergi mütəxəssisi Xəyal Feyzullayev şərh edir.
Bu gün 58 yaşlı “Amazon” internet-şirkətinin təsisçisi və rəhbəri Ceff Bezosun sərvəti 196,5 milyard dollar təşkil edir. Lakin gənclik illərində dünyanın ən zəngin adamlarından biri “McDonald’s” fast-food şəbəkəsində çalışıb. Belə ki, 16 yaşında yay tətili zamanı o, kubalı mühacir olan atalığı Mayk Bezosun çalışdığı “McDonald’s” restoran şəbəkəsinə fəhlə kimi işə düzəlmişdi. Xeyli vaxt keçdikdən, artıq böyük bir sərvətə malik olduqdan sonra, sahibkar o zamanlarda əldə etdiyi təcrübə haqqında müsahibələrində söz açmaqdan çəkinməmişdi. Həmin restoranda yenicə işə başlayan gələcək milyarder döşəməyə dağılan ketçup ləkələrini təmişləmiş və gün ərzində bişirməkdən ötrü bir neçə yüz yumurta qırmışdı. “Hər bir sahədə məsuliyyətli olmağı öyrənmək mümkündür və bu məktəbdə öyrəndiklərinizdən fərqli bir şeydir. “McDonald’s”da qazanılan təcrübəni dəyərləndirməmək mümkün deyil”, – “Golden Opportunity: Remarkable Careers That Began at McDonald’s (Qızıl fürsət: “McDonald’s”da başlayan əlamətdar karyeralar)” kitabında müəllif Kodi Tits Bezosdan sitat gətirib.
